ΠΤΩΧΕΥΣΗ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ

Σε περίπτωση που έχετε χρέη σε Δημόσιο, τράπεζες, τρίτους ( π.χ. προμηθευτές σας ) και σε ασφαλιστικούς οργανισμούς ( π.χ. ΕΦΚΑ ) και δεν έχετε αξιόλογα περιουσιακά στοιχεία ( ακίνητα μεγάλης αξίας ) τότε θα πρέπει να εξεταστεί η δυνατότητα πτώχευσης σε συνδυασμό με τον θεσμό της δεύτερης ευκαιρίας.

Σύμφωνα με το νόμο, με την έκδοση της πτωχευτικής απόφασης και την πάροδο 3ετίας (ή έτους ανάλογα με την περιουσία που διαθέτει ο πτωχός), τα χρέη «διαγράφονται» και μπορεί πλέον ο οφειλέτης να κάνει μία νέα αρχή ακόμα και επαγγελματική.

Η πτωχευτική περιουσία, περιλαμβάνει κάθε περιουσιακό στοιχείο του οφειλέτη όμως τα αντικείμενα που είναι απαραίτητα για την εργασία του οφειλέτη – πτωχού που έχει ατομική επιχείρηση, θεωρούνται από το νόμο ως ακατάσχετα.

Αν έχετε κατοικία η κατοικία περιλαμβάνεται και αυτή στην πτωχευτική περιουσία και θα πρέπει για αυτόν τον λόγο να ρευστοποιηθεί και αυτή.

Για τους <<ευάλωτους>> οφειλέτες αναμένεται η ρύθμιση που θα επιτρέπει να μεταβιβάζεται η κατοικία στον φορέα ( τράπεζα ή fund ) της απαίτησης και αυτός να την μισθώνει με ευνοϊκούς όρους στον οφειλέτη.

Προς το παρόν, υπάρχει ενδιάμεση ρύθμιση που προστατεύει την πρώτη κατοικία κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Αν δεν έχετε καθόλου περιουσιακά στοιχεία, τότε, η αίτηση πτώχευσης θα απορριφθεί αλλά θα καταχωρηθούν τα στοιχεία σας στο μητρώο αφερεγγυότητας. Από αυτή την καταχώρηση θα εκκινήσει η 3ετία για την απαλλαγή και την δεύτερη ευκαιρία.

Θα πρέπει όμως να επισημανθεί ότι, σε περίπτωση διαγραφής οφειλών από ασφαλιστικές εισφορές μη μισθωτής απασχόλησης λόγω απαλλαγής του οφειλέτη κατόπιν κήρυξής του σε πτώχευση, ακυρώνεται ο χρόνος ασφάλισης και τα ασφαλιστικά δικαιώματα.

Ανησυχία υπάρχει πάλι για νέο κύκλο κόκκινων δανείων. Η άνοδος του πληθωρισμού και συνακόλουθα η εκτόξευση των επιτοκίων των δανείων, έχει δημιουργήσει και πάλι πρόβλημα στους δανειολήπτες ακόμα και αυτούς που προσπαθούν να είναι συνεπείς.

Πως να ανταποκριθείς όταν κάθε δύο μήνες η δόση που πληρώνεις αυξάνεται; Πως μπορείς να κάνεις τον προϋπολογισμό σου και να είσαι συνεπής όταν βρίσκεσαι σε κινούμενη άμμο.

Το Υπουργείο Οικονομικών προσπαθεί να αποτρέψει νέο κύμα μη εξυπηρετούμενων δανείων με το να πιέζει τις τράπεζες.

Όμως η πρωτοβουλία που έλαβαν οι τράπεζες τον Φεβρουάριο, από κοινού με το Υπουργείο, για στήριξη 30.000 συνεπών ευάλωτων οφειλετών δεν έχει αποφέρει μέχρι στιγμής τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, μόλις 1.500 οφειλέτες έχουν εκδώσει μέχρι σήμερα βεβαίωση ευάλωτου οφειλέτη – έχουν ολοκληρώσει, δηλαδή, το βασικό βήμα ένταξης στο πρόγραμμα. Ωστόσο, 25.000 δανειολήπτες έχουν ξεκινήσει την αίτησή τους χωρίς να την έχουν υποβάλει. Οι μισοί εξ αυτών (13.000) δεν έχουν καταχωρίσει καν τα στοιχεία επικοινωνίας τους ώστε να τους βοηθήσουν οι τράπεζες να ολοκληρώσουν τη διαδικασία υποβολής.

Οι δικηγόροι του γραφείου μας, μπορούν να σας συμβουλεύσουν και να σας βοηθήσουν να ολοκληρώσετε την ένταξη στο πρόγραμμα εφόσον φυσικά εκπληρώνονται οι νόμιμοι όροι. Μπορείτε να κλείσετε ραντεβού στο γραφείο μας στο κέντρο στην οδό Ομήρου αρ. 21 στο 2107231630.

Στις αρχές της ερχόμενης εβδομάδας, το επιτελείο του υπουργείου Οικονομικών θα συναντηθεί εκ νέου με τους επικεφαλής των τραπεζών προκειμένου να διερευνηθούν νέα μέτρα στήριξης των ευάλωτων συνεπών οφειλετών, καθώς και πιθανή διεύρυνση των υφιστάμενων.

Ποια μέτρα εξετάζονται για τους συνεπείς οφειλέτες

Δυστυχώς, μέτρα αποτελεσματικά όπως η σημαντική μείωση της δόσης μέσω της επιμήκυνσης του δανείου ή η σημαντική μείωση του επιτοκίου δεν θα περάσουν επειδή δεν γίνονται δεκτή από τους ελέγχους του Επόπτη (SSM) που εξετάζει σε μηνιαία βάση όλα τα δεδομένα για την πορεία του δανειακού χαρτοφυλακίου των συστημικών ιδρυμάτων προκειμένου να εντοπίσει εγκαίρως τα «καμπανάκια» για επιδείνωση του ενεργητικού τους. 

Η μετατροπή, αντιθέτως, του επιτοκίου του δανείου από κυμαινόμενο σε σταθερό επιτόκιο δεν αλλάζει την ταξινόμηση της απαίτησης. Για τον λόγο αυτό, στα μέτρα που εξετάζουν οι τράπεζες προτεραιότητα έχει η διεύρυνση της περιμέτρου του υφιστάμενου προγράμματος που προβλέπει επιδότηση του 50% της μηνιαίας δόσης των δανείων πρώτης κατοικίας, η οποία οφείλεται στην άνοδο των επιτοκίων κατά τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες από τον περασμένο Ιούλιο.  

Όπως φημολογείται, οι τράπεζες επικεντρώνονται σε ενδεχόμενη αύξηση του μέγιστου εισοδήματος 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό και 17.500 ευρώ για τετραμελή οικογένεια που ισχύει σήμερα με βάση τη νομοθεσία για να ληφθεί η επιδότηση. Δεν αποκλείεται, πάντως, και η αναζήτηση νέας φόρμουλας στήριξης των ευάλωτων δανειοληπτών, χωρίς ακόμη να έχουν προσδιοριστεί συγκεκριμένα μέτρα.

Ποια μέτρα εξετάζονται για τα κόκκινα δάνεια

Όπως προκύπτει από δημοσίευμα του Capital, της 2/4/2023, o εκτελεστικός πρόεδρος της doValue, Θοδωρής Καλαντώνης, προειδοποίησε σε πρόσφατες δηλώσεις του ότι τους τελευταίους 2-3 μήνες παρατηρούνται «ανησυχητικά σημάδια» στα ρυθμισμένα δάνεια, κυρίως στις κατηγορίες των στεγαστικών και επιχειρηματικών δανείων μικρομεσαίων εταιρειών.

Ο ίδιος χαρακτηρίζει «ελεγχόμενη» την κατάσταση, ωστόσο, δεν αμφισβητεί ότι όσο τα επιτόκια αυξάνονται, αλλά και για όσο διάστημα παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, οι πιέσεις για καθυστερήσεις στις αποπληρωμές θα εντείνονται. Το πρόβλημα επικεντρώνεται κυρίως στα ρυθμισμένα δάνεια όπου οι δανειολήπτες είναι πιο εύκολο να «ξανακυλήσουν» σε καθυστερήσεις. Ήδη, αναφέρουν οι ίδιες πηγές, στις κατηγορίες ανοιγμάτων 1 και 2 (που αφορούν καθυστερήσεις 30 και 60 ημερών) παρατηρείται αύξηση της τάξεως του 15%-20%. 

Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Σταϊκούρας διαμήνυσε προσφάτως στις εταιρείες διαχείρισης που έχουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια 90 δισ. ευρώ στα χαρτοφυλάκιά τους πως είναι δική τους ευθύνη «να σκύψουν πάνω στο πρόβλημα και να δώσουν λύσεις». Ο ίδιος ζήτησε από τους πιστωτές να αναλάβουν περισσότερες πρωτοβουλίες ενημέρωσης των οφειλετών, καθώς «οι πολίτες δεν γνωρίζουν πού να απευθυνθούν, ενώ αντίθετα μέχρι σήμερα έχουν μάθει να απευθύνονται στις τράπεζες».

Σύμφωνα με πληροφορίες του Capital, πάντως, οι servicers έχουν ξεκινήσει τη διάθεση προϊόντων αναδιάρθρωσης των κόκκινων δανείων με στόχο την επιτάχυνση των ρυθμίσεων, αλλά και τήρηση των υφιστάμενων ρυθμίσεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Cepal η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, παρέχει στους οφειλέτες δυνατότητα μετατροπής του δανείου τους σε σταθερού επιτοκίου με επιτόκιο Euribor + 0,9%, εξασφαλίζοντας έτσι σημαντική ανταπόκριση εκ μέρους των δανειοληπτών.

Μετά τις νέες αλλαγές στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών για την προστασία κάθε  ευάλωττου δανειολήπτη, που κινδυνεύει να χάσει όχι μόνο το σπίτι του, αλλά και ολόκληρη την περιουσία του οι Τράπεζες οφείλουν να αιτιολογούν την άρνησή τους για ρύθμιση της οφειλής.

Ήδη όπως προβλέπει ο νέος νόμος (Ν.5024 ΦΕΚ 41Α΄/24.02.2023) οι Τράπεζες και οι servicers ανακοίνωσαν, τους λόγους για τους οποίους έχουν δικαίωμα να αρνούνται τις ρυθμίσεις που προτείνει η πλατφόρμα του Εξωδικαστικού μηχανισμού.

Οι λόγοι απόρριψης των πιστωτών είναι πλέον επισήμως αναρτημένοι στην ιστοσελίδα της Ειδικής Γραμματείας Ιδιωτικού Χρέους. Και όπως ορίζει πλέον ο νόμος «η Ελληνική Ένωση Τραπεζών και η Ένωση Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (…υποχρεούνται να…) προσδιορίζουν τους λόγους µη συναίνεσης σε πρόταση ρύθµισης».

Οι λόγοι μη συναίνεσης μπορεί να αλλάξουν ξανά όποτε το κρίνουν αναγκαίο οι χρηµατοδοτικοί φορείς. Ωστόσο «οι εκάστοτε νέοι λόγοι µη συναίνεσης γνωστοποιούνται στην ΕΓΔΙΧ µε επιστολή των ανωτέρω, αναρτώνται από αυτή στην ηλεκτρονική πλατφόρµα και ισχύουν µετά την παρέλευση πέντε (5) ηµερών από την ως άνω γνωστοποίηση».

«Μέχρι νεωτέρας» συνεπώς, οι τράπεζες και οι διαχειριστές δανείων θα κάνουν πλέον δεκτές τις λύσεις ρυθμίσεων που παράγει η πλατφόρμα, για όσες περιπτώσεις δεν έχουν ορίσει ρητώς λόγους για τους οποίους εξαιρούνται.

Με αυτόν τον τρόπο η Κυβέρνηση ελπίζει ότι θα μειώσει δραστικά το ποσοστό απορρίψεων των ρυθμίσεων από τράπεζες και διαχειριστές δανείων, από σχεδόν 80% που ήταν πριν ένα χρόνο (8 στις 10 δηλαδή) σε κάτω από 25% εφέτος (δηλαδή 1 στις 4)!

Επισήμως τουλάχιστον –και μέχρι να δοκιμαστούν στην πράξη- «στην πηγή» για να πάρουν ρύθμιση με έως 420 δόσεις και «κούρεμα» οφειλών, θα φτάνουν όσοι δεν εμπίπτουν στις ακόλουθες εξαιρέσεις, που τις έχουν θέσει οι ίδιοι οι πιστωτές:

1. Αν ο οφειλέτης έχει αμετάκλητα καταδικαστεί για βαριά αδικήματα:

αυτό αφορά κυρίως καταδίκες για φοροδιαφυγή, νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, υπεξαίρεση, εκβίαση, πλαστογραφία, δωροδοκία, δωροληψία, λαθρεμπορία, καταδολίευση δανειστών, χρεοκοπία, ή απάτη, σε βαθμό κακουργήματος.

Με τέτοιο παρελθόν, αν κάποιος είχε πχ 5 ακίνητα αλλά τα μεταβίβασε όλα και δεν πληρώνει, μπορεί να υποκρύπτεται δόλος. Και στις περιπτώσεις αυτές οι τράπεζες μπορούν να διεκδικήσουν την είσπραξη, αν αποδείξουν δολιότητα στη συναλλαγή.

2. Ιστορικό αντισυναλλακτικής συμπεριφοράς:

οι πιστωτές αντιμετωπίζουν με «έξτρα φίλτρο» οφειλέτες που, πριν μπουν στον Εξωδικαστικό, αρνούνταν μεν να δεχθούν κάθε ρύθμιση, αλλά πχ είχαν ή έβρισκαν τα χρήματα για να εμφανίζουν γνωστούς δικηγόρους στα δικαστήρια όποτε ήθελαν να αποφύγουν πλειστηριασμούς, ή αντιπρότειναν να εξοφλήσουν «μια και έξω» ολόκληρο το χρέος παζαρεύοντας «κούρεμα» πχ 30% ή 40% κλπ. Τέτοιες περιπτώσεις οι τράπεζες θεωρούν πως υποκρύπτουν δολιότητα.

3. Επαρκής οικονομική δυνατότητα ή/και περιουσία για την εξόφληση των οφειλών:

αυτό σημαίνει πως η τράπεζα και οι servicers ξέρουν ή έχουν εντοπίσει πως υπάρχουν ακίνητα ή άλλη περιουσία υψηλής αξίας. Η πλατφόρμα προσφέρει πολλές δόσεις, αλλά οι τράπεζες θεωρούν επιζήμιο το να εισπράξουν πολλά χρόνια μετά, το ποσόν που θα μπορούσαν να εισπράξουν άμεσα, όταν πχ ο οφειλέτης έχει πολλά ακίνητα και θα μπορούσε να πουλήσει κάποιο που δε χρειάζεται άμεσα (δηλαδή την κύρια κατοικία ή την επαγγελματική έδρα του). Ουσιαστικά πιέζουν έτσι τον οφειλέτη να ρευστοποιήσει περιουσιακά στοιχεία χωρίς να πλήττεται η υπόστασή του (πχ ΙΧ αυτοκίνητο που δεν θεωρείται επαγγελματικό) θεωρώντας ότι σε έναν πλειστηριασμό θα εξασφάλιζαν αυτά τα έσοδα γρηγορότερα.

4. Επίκειται πλειστηριασμός εντός των επομένων τριών μηνών:

εδώ ισχύει ότι όχι μόνον μπορεί άμεσα να εισπράξει ο πιστωτής τα οφειλόμενα, αλλά και ότι ενδεχομένως ο οφειλέτης να άργησε πολύ να καταφύγει στις ρυθμίσεις και τα μέτρα προστασίας τα οποία ζητάει με την αίτησή του στον Εξωδικαστικό.

5. Μη συμμετοχή όλων των ενεχομένων (συνοφειλετών ή/και εγγυητών):

είναι ίσως και η συνηθέστερη αιτία απόρριψης, όταν ο εγγυητής δεν δίνει συγκατάθεση για άρση απορρήτου. Η πλατφόρμα δέχεται να προχωρήσει η αίτηση και προσφέρει ρύθμιση, ακόμα και αν ο εγγυητής δεν έχει μπει στη διαδικασία να αποδεχθεί έλεγχο περιουσίας, εισοδήματος κλπ. Εύλογα οι τράπεζες θεωρούν τη στάση αυτή ως απόκρυψη στοιχείων και δεν αποδέχονται τη ρύθμιση, γιατί μπορούν αν ψάξουν να βρουν να εισπράξουν. Προφανώς οι επιτήδειοι αρνούνται να αποκαλύψουν περιουσία που έχουν. Σε άλλες περιπτώσεις όμως μπορεί να οφείλεται και σε αμέλεια –πχ όταν μπαίνει εγγυητής ο ηλικιωμένος γονιός ή παππούς που δεν έχει ουσιαστικά τίποτα να κρύψει. Σκοπίμως ή μη πάντως, αν απέχει ο εγγυητής, η ρύθμιση θα χάνεται.

6. Πρόσφατη εξυπηρετούμενη ρύθμιση με τον πιστωτικό φορέα που εποπτικά (ταξινόμηση δανείου) δεν επιτρέπει επαναρρύθμιση:

πέραν του προφίλ του οφειλέτη, η τράπεζα επικαλείται «τεχνικούς λόγους» που έχουν να κάνουν με το ίδιο το δάνειο. Μπαίνουν έτσι άλλες παράμετροι, που στόχο έχουν να μη ζημιωθεί τράπεζα. Εξετάζονται τα χαρακτηριστικά του δανείου (καθαρή παρούσα αξία, ύψος οφειλής εν σχέσει με αξία περιουσίας κλπ).

Ειδικά αν έχει ρυθμίσει κάποιος απευθείας και τηρεί τη ρύθμιση, η τράπεζα δεν ευνοεί να αλλάξει σε μικρότερη δόση μέσω Εξωδικαστικού, γιατί από «πράσινο» το δάνειο θα θεωρηθεί «πορτοκαλί» και τότε κινδυνεύει να δεσμεύσει κεφάλαια για επισφάλειες.

Μεγαλύτερος κίνδυνος ωστόσο για την τράπεζα, είναι να καταστεί απευθείας «κόκκινο» αν δεν υπάρξει βιώσιμη ρύθμιση για τον οφειλέτη. Σε άλλη περίπτωση, αν πχ έναντι χρέους 300.000 ευρώ βρίσκεται ακίνητο 50.000 ευρώ, η τράπεζα δεν έχει λόγο να επισπεύσει πλειστηριασμό και προτιμά δόσεις για να μη γράψει ζημιά 250.000 ευρώ. Αυτό πλέον θα το γνωρίζουν και οι δύο πλευρές

7. Ενήμερη οφειλή ή ρυθμισμένη και ενήμερη οφειλή για την οποία δεν υφίσταται ανάγκη ρύθμισης:

ισχύει ό,τι και στην προηγούμενη περίπτωση, γιατί αφορά μη ληξιπρόθεσμη οφειλή, που όμως ο Εξωδικαστικός την εντάσσει και αυτή στη συνολική ρύθμιση.

8. Υφιστάμενη ενεργή πίστωση:

περιγράφεται όπως και στις δύο προηγούμενες περιπτώσεις, ένα ενεργό δάνειο που δεν συνδέεται με άλλα ληξιπρόθεσμα. Και για αυτό αν ισχύσει «κούρεμα» δόσης, μπορεί να βρεθεί σε δυσμενή θέση η τράπεζα και από πράσινο να βγει «πορτοκαλί» ή «κόκκινο».

Μια συμβιβαστική λύση που δίνει ο νέος Νόμος πάντως και στις τρεις αυτές περιπτώσεις, προκειμένου να μην χάσει πλήρως τη ρύθμιση ο οφειλέτης, είναι ότι μπορεί να εξαιρείται από τη συνολική ρύθμιση μια οφειλή, αρκεί η δόση για αυτήν να μην υπερβαίνει το 15% του ποσού που θα καθορίζει για την ίδια η πλατφόρμα.

9. «Τυπικοί λόγοι»:

οι πιστωτές διατηρούν το δικαίωμα να ψάξουν να βρουν λόγους για να αποκλείσουν τον οφειλέτη από τη ρύθμιση, για κάθε πιθανή παραβίαση των τυπικών ή ουσιαστικών όρων ένταξης στη ρύθμιση. Για παράδειγμα, μπορεί να αποκλείονται ως «εκτός πεδίου εφαρμογής του νόμου» λόγω:

– μη παραίτησης από αίτηση ή υπαγωγή σε διαδικασία πτώχευσης, ένταξης σε «νόμο Κατσέλη», συμφωνία εξυγίανσης κλπ

– έκδοσης οριστικής απόφασης για οποιαδήποτε από τις ως άνω διαδικασίες

– αν έχει συζητηθεί η σχετική αίτηση ενώπιον του αρμοδίου δικαστηρίου και αναμένεται απόφαση,

– αν εκδόθηκε πρόσφατα και δεν έχει παρέλθει το νόμιμο χρονικό διάστημα από την απόφαση ή προηγούμενη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης

10. Όταν ο εξωδικαστικός μηχανισμός του Ν.4738/2020 δεν αποτελεί το πρόσφορο μέσο ρύθμισης:

όπως και στην προηγούμενη περίπτωση, μπορεί κάποιος να αποκλειστεί αν το ύψος ή η φύση της οφειλής δεν είναι οι προβλεπόμενες (πχ χρέη κάτω από 10.000 ευρώ), ή αν ο οφειλέτης έχει τεθεί σε λύση ή εκκαθάριση, ή αν ο οφειλέτης έχει εξυπηρετούμενες ή /και ενήμερες οφειλές και δεν επικαλείται ή δεν προκύπτει επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης κατά τουλάχιστον 20%.

Εδώ εντασσονται όμως και οι πολύ μεγάλες επιχειρηματικές οφειλές (πχ άνω του 1 εκατ. ευρω), διότι σε αυτή την περίπτωση προκύπτει σχεδόν πάντοτε κάποιο «κουρεμα» οφειλής (επειδή οι εξασφαλίσεις έχουν μικρότερη αξία από το χρέος) και έτσι τα τραπεζικα στελεχη νοιώθουν μεγαλύτερη ασφάλεια αν η υπόθεση λυθεί στα δικαστήρια, προκειμένου να αποφύγουν τυχόν επικρίσεις για μεροληψία ή ζητήματα ευθύνης (με τη λογική ότι «το επέβαλε το δικαστήριο» κλπ). Για το σκοπό αυτό, οι εν λόγω υποθέσεις οδεύουν προς επίλυση στη διαδικασία της εξυγίανσης (που αποτελει μια άλλη μεθοδο ρυθμισης οφειλων του νεου Νομου 4738/2020 για τη ρυθμιση οφειλων και την παροχη 2ης ευκαιριας).

11. Πρόσφατη ρύθμιση με πιστωτή, στον οποίο έχουν παρασχεθεί εξασφαλίσεις:

αυτό θεωρείται πως έχει σαν αποτέλεσμα τη μη ισότιμη μεταχείριση των υπολοίπων πιστωτών, που μένουν εκτεθειμένοι όταν κάποιοι άλλοι ευνοούνται.

12. Αίτημα οφειλέτη για ρύθμιση μόνο με φορείς του Δημοσίου.

«Γκρίζες Ζώνες»

«Πολύ νερό σηκώνουν» φυσικά όλες αυτές οι νομικές ερμηνείες και κανόνες, πίσω από κάθε λόγο εξαίρεσης. Κάποιοι λόγοι απόρριψης όμως φαντάζουν ενδεχομένως πιο δυσερμήνευτοι, γενικευτικοί ή «κομμένοι και ραμμένοι» στα μέτρα των πιστωτών.

Σε αυτήν την κατηγορία μπορεί να κατατάσσονται:

1. Αθέτηση ρυθμίσεων που είχαν συμφωνηθεί στο παρελθόν:

στοχοποιούνται άμεσα οι στρατηγικοί κακοπληρωτές που «μπαινοβγαίνουν» σε ρυθμίσεις. Πρακτικά όμως ενοχοποιούνται ενδεχομένως και ειλικρινείς αλλά αδύναμοι οφειλέτες που προσπαθούν αλλά αποτυγχάνουν επανειλημμένως να τηρήσουν τις ρυθμίσεις που υπογράφουν.

Ακόμα χειρότερα, πρακτικά «χαντακώνονται» ίσως έτσι και ΟΛΟΙ όσοι αδυνατούσαν να τηρήσουν «κακές ρυθμίσεις» που τους πρότειναν (ή επέβαλλαν) οι πιστωτές στο παρελθόν, πριν λειτουργήσει; Αν για παράδειγμα δεν ήταν βιώσιμες οι ρυθμίσεις, επειδή δεν ελάμβαναν υπόψιν ότι ο οφειλέτης χρωστάει και σε πολλούς πιστωτές, αλλά η τράπεζα απαιτούσε όσα αυτή ήθελε χωρίς να μπορεί τελικά να πληρώνει κανέναν απολύτως με τα χρήματα που έχει! Αυτός πάντως ήταν και ο πιο βασικός λόγος που φτιάχτηκε η πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού επί Μνημονίων, επειδή δεν υπήρχε κανέναν συντονισμός μεταξύ των πιστωτών και όλοι απαιτούσαν να ικανοποιηθούν κατά προτεραιότητα, «στραγγαλίζοντας» κάθε οφειλέτη. Σε κάθε περίπτωση, η αιτιολογία αυτή πρέπει να εξεταστεί στην πράξη, ώστε να μην οδηγήσει σε κατάχρηση.

2. ανεπαρκής οικονομική δυνατότητα ενεχομένων/αντικειμενική αδυναμία εξυπηρέτησης της αιτούμενης ρύθμισης:

όπως και στην προηγούμενη περίπτωση, όταν τα οικονομικά δεδομένα του οφειλέτη δείχνουν ότι μπορεί να σταματήσει να πληρώνει (πχ χαμηλά εισοδήματα αλλά υψηλή δόση κλπ), ο πιστωτής επιμένει ότι πρέπει να γίνει πλειστηριασμός και ρευστοποίηση ακίνητης ή άλλης περιουσίας που διαθέτει ο οφειλέτης, ώστε να διασφαλιστεί η είσπραξη. Ο πιστωτής έχει μεν κάθε δικαίωμα να διεκδικήσει να μην ζημιωθεί εν σχέσει με το αποτέλεσμα που θα είχε ένας πλειστηριασμός, αλλά θα μπορούσε με το επιχείρημα αυτό να απορρίπτεται και κάθε ρύθμιση για οικονομικά αδύναμους.

3. Συγχρηματοδότηση με φορέα ή χρηματοδότηση με την εγγύηση φορέα, ο οποίος δεν έχει εγκρίνει τη ρύθμιση:

φαντάζει κάπως δυσερμήνευτο και ασαφές σε τι συνίσταται ως λόγος απόρριψης καθώς, πέραν τα συναίνεσης για άρση του τραπεζικού απορρήτου –που απαιτείται από ιδιώτες εγγυητές αλλά όχι πχ από το Δημόσιο- ο εγγυητής δεν συμμετέχει ή εγκρίνει κάτι σχετικά με τη ρύθμιση που ζητά ο οφειλέτης.

Εντύπωση προκαλεί πάντως ότι στην «μαύρη λίστα» των ρυθμίσεων οφειλών, οι εκπρόσωποι των Πιστωτών έκριναν αναγκαίο να περιλάβουν και έναν επιπλέον, τελευταίο αλλά εντελώς «ανεξήγητο» λόγο απορρίψεως, που φέρει την ένδειξη «Άλλο…………………………..».

Αυτό θεωρητικά μπορεί να υπονοεί κάποιον άλλον λόγο που ίσως συμπληρωθεί μελλοντικά, αν και εφόσον ανακύψει σε κάποια άλλη περίπτωση απόρριψης.

Αλλά όπως ορίζει ο Νόμος «οι εκάστοτε νέοι λόγοι µη συναίνεσης (…) ισχύουν µετά την παρέλευση πέντε (5) ηµερών από την ως άνω γνωστοποίηση». Κατά συνέπεια, εφόσον τα αποσιωπητικά δεν συνιστούν κανέναν «άλλο» λόγο, ο όποιος «νέος λόγος» προβληθεί, θα πρέπει να ισχύσει μόνο για μελλοντικές ρυθμίσεις χρεών που προσφέρει η πλατφόρμα και όχι αναδρομικά για αυτές που παράγοντας από σήμερα «και μέχρι νεωτέρας»…

Σε οφειλέτες που πληρούν τα κριτήρια και εφόσον έχουν ρυθμίσει ή δεν έχουν καθυστερήσει για χρονικό διάστημα άνω των ενενήντα (90) ημερών τις οφειλές τους προς χρηματοδοτικούς φορείς, το Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, παρέχεται επιδότηση για την αποπληρωμή των δανείων που εξασφαλίζονται με την κύρια κατοικία τους, για πέντε (5) έτη από την ημερομηνία της αίτησης.

Για τη λήψη της επιδότησης, ο οφειλέτης πρέπει να πληροί σωρευτικά τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

 α) Έχει εμπράγματο δικαίωμα, αποκλειστικής ή κατ’ ιδανικό μερίδιο, κυριότητας, πλήρους ή ψιλής, ή επικαρπίας σε ακίνητο, το οποίο αποτελεί την κύρια κατοικία του και βρίσκεται στην Ελλάδα.

 β) Για την εμπράγματη εξασφάλιση της οφειλής έχει εγγραφεί, πριν την υποβολή της αίτησης του άρθρου 8, υποθήκη ή προσημείωση υποθήκης σε ακίνητο, που χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία του οφειλέτη.

 γ) Το σύνολο των οφειλών του προς χρηματοδοτικούς φορείς, το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής ασφάλισης είναι τουλάχιστον είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ.

 δ) Το υπόλοιπο της οφειλής από το δάνειο που εξασφαλίζεται με την κύρια κατοικία του οφειλέτη, δεν υπερβαίνει το ποσό των εκατό τριάντα πέντε χιλιάδων (135.000) ευρώ προκειμένου για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, το οποίο προσαυξάνεται κατά το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος, έως του ανώτατου ποσού των διακοσίων δέκα πέντε χιλιάδων (215.000) ευρώ ανά πιστωτή.

 ε) Το δάνειο δεν έχει καταγγελθεί σε χρονικό διάστημα πέραν του ενός (1) έτους από την υποβολή της αίτησης του άρθρου 8.

 στ) Έχει επέλθει μείωση των οικογενειακών εισοδημάτων ως εξής:

στα. Οφειλέτες των οποίων οι μέσες μικτές μηνιαίες αποδοχές, αφαιρουμένων πρόσθετων ή άλλων έκτακτων αποδοχών των τελευταίων έξι (6) μηνών πριν την υποβολή της αίτησης παρουσίασαν μείωση, σε σχέση με τους αντίστοιχους έξι (6) προηγούμενους μήνες, σύμφωνα με την ακόλουθη κλίμακα:

 i) για ποσά έως χίλια (1.000) ευρώ, μείωση ίση ή μεγαλύτερη του είκοσι τοις εκατό (20%),

 ii) για ποσά μεγαλύτερα των χιλίων (1.000) ευρώ, μείωση ίση ή μεγαλύτερη του τριάντα τοις εκατό (30%), όπως οι αποδοχές αυτές δηλώνονται στους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και την Ενιαία Αρχή Πληρωμών.»

 στβ. Ελεύθεροι επαγγελματίες ή φυσικά πρόσωπα που ασκούν ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα, των οποίων τα έσοδα του τελευταίου εξαμήνου πριν την υποβολή της αίτησης παρουσίασαν μείωση ίση ή μεγαλύτερη του τριάντα τοις εκατό (30%), σε σχέση με το αντίστοιχο προηγούμενο εξάμηνο, όπως αυτό προκύπτει από τις περιοδικές φορολογικές δηλώσεις

 στγ. Σε περίπτωση εποχικής απασχόλησης ή δραστηριότητας, συγκρίνονται οι αποδοχές ή τα έσοδα του τελευταίου ενός (1) έτους πριν την υποβολή της αίτησης, σε σχέση με το προηγούμενο έτος, προκειμένου να εντοπιστεί η μείωση. Ως «εποχική» νοείται η απασχόληση ή δραστηριότητα που παρέχεται σε επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις, υποκαταστήματα ή παραρτήματα επιχειρήσεων οι οποίες από τη φύση τους, τις καιρικές ή ιδιαίτερες συνθήκες ή λόγω των χρησιμοποιούμενων πρώτων υλών λειτουργούν κατά ημερολογιακό έτος για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από δύο (2) και μικρότερο από εννέα (9) μήνες, κατά το υπόλοιπο δε χρονικό διάστημα του ημερολογιακού έτους δεν απασχολούν προσωπικό που υπερβαίνει το 25% του μέσου όρου του προσωπικού, το οποίο απασχολούν κατά την περίοδο αιχμής της δραστηριότητάς τους.

 ζ) Λόγω της μείωσης που παρουσίασαν τα οικογενειακά εισοδήματα, σύμφωνα με την περ. στ΄, πληροί τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια και λοιπά κριτήρια που εκάστοτε ισχύουν.

 η) Αποδέχθηκε τη ρύθμιση που πρότειναν οι πιστωτές για όλες τις οφειλές του στο πλαίσιο της εξωδικαστικής ρύθμισης αυτών δυνάμει του άρθρου 14, σε περίπτωση που οι οφειλές δεν ήταν ενήμερες.

 θ) Να μην λαμβάνει ταυτόχρονα άλλη επιδότηση ή επιχορήγηση ή άλλη κρατική ενίσχυση, για το δάνειο πρώτης κατοικίας που επιδοτείται με το παρόν.

 ι) Να είναι φορολογικά και ασφαλιστικά ενήμερος ως προς τις υποχρεώσεις του μετά τη συνολική αναδιάρθρωση των οφειλών.

 ια) Σε περίπτωση που οφειλή που πρόκειται να λάβει επιδότηση έχει υπαχθεί οριστικά στις διατάξεις του ν. 3869/2010 (A΄ 130), εφόσον εγκριθεί η επιδότηση του παρόντος, ο οφειλέτης παραιτείται του δικαιώματος να ζητήσει συνεισφορά του Δημοσίου, σύμφωνα με τα εδάφια πέμπτο, έκτο, έβδομο και όγδοο της παρ. 2 του άρθρου 9 του ν. 3869/2010 (A΄ 130). Οφειλέτες που έχουν υποβάλει αίτηση του άρθρου 4 του ν. 3869/2010 (A΄ 130), η οποία εκκρεμεί σε πρώτο βαθμό, χωρίς να έχει συζητηθεί, μπορούν να υποβάλουν την αίτηση του άρθρου 8. Αν οι αιτούντες ρυθμίσουν συναινετικά μέσω σύμβασης αναδιάρθρωσης τις οφειλές που είναι επιδεκτικές για την καταβολή επιδότησης κατά το παρόν, η δίκη του ν. 3869/2010 καταργείται ως προς τις οφειλές που ρυθμίστηκαν συναινετικά.

 3. Η υποβολή αίτησης για την επιδότηση δόσης συνεπάγεται ως προς το Δημόσιο την παροχή άδειας για την πρόσβαση στο σύνολο των στοιχείων του οφειλέτη σύμφωνα με το άρθρο 12. Η πρόσβαση αυτή παρέχεται τόσο για την έγκριση της επιδότησης όσο και για τη διενέργεια περιοδικών ελέγχων της πλήρωσης των προϋποθέσεων χορήγησης.

 4. Το μέγιστο ποσό της επιδότησης δόσης, για τα νοικοκυριά που πληρούν τα κριτήρια της παρ. 3 ορίζεται ως ακολούθως:

 α) Για τον αιτούντα: εβδομήντα (70) ευρώ ανά μήνα.

 β) Για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού προσαύξηση κατά τριάντα πέντε (35) ευρώ τον μήνα.

 γ) Στη μονογονεϊκή οικογένεια χορηγείται επιπλέον προσαύξηση τριάντα πέντε (35) ευρώ τον μήνα.

 δ) Στα νοικοκυριά με απροστάτευτο/α τέκνο/α, χορηγείται επιπλέον προσαύξηση τριάντα πέντε (35) ευρώ τον μήνα για κάθε απροστάτευτο τέκνο.

 ε) Ως ανώτατο όριο του Επιδόματος Στέγασης ορίζονται τα διακόσια δέκα (210) ευρώ μηνιαίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.

 5. Η επιδότηση δόσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα ακόλουθα όρια:

 α) ποσοστό ογδόντα τοις εκατό (80%) επί της μηνιαίας δόσης, προκειμένου για δάνεια εξυπηρετούμενα ή δάνεια που παρουσίαζαν καθυστέρηση μέχρι ενενήντα (90) ημέρες κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης του άρθρου 8.

 β) ποσοστό εξήντα τοις εκατό (60%) επί της μηνιαίας δόσης, προκειμένου για δάνεια που παρουσίαζαν καθυστέρηση μεγαλύτερη των ενενήντα (90) ημερών κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης του άρθρου 8.

 γ) ποσοστό σαράντα τοις εκατό (40%) επί της μηνιαίας δόσης, προκειμένου για δάνεια που παρουσίαζαν καθυστέρηση μεγαλύτερη των ενενήντα (90) ημερών και έχουν επιπλέον καταγγελθεί σε χρόνο όχι μεγαλύτερο του ενός (1) έτους προ της υποβολής της αίτησης του άρθρου 8.

Μετά την οριστική υποβολή της αίτησης, οι συμμετέχοντες πιστωτές, που είναι χρηματοδοτικοί φορείς, δύνανται να καταθέσουν πρόταση ρύθμισης προς τον οφειλέτη. Αν πρόταση εξασφαλίσει τη συναίνεση του οφειλέτη, της πλειοψηφίας (ως προς την αξία των σχετικών απαιτήσεων) των συμμετεχόντων πιστωτών που είναι χρηματοδοτικοί φορείς και τουλάχιστον του ποσοστού συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο, υπογράφεται μεταξύ των συναινούντων πιστωτών και του οφειλέτη η σύμβαση αναδιάρθρωσης (που δύναται να συναφθεί και ως πολλαπλές διμερείς συμφωνίες με ταυτόσημο περιεχόμενο).

Καινοτομία των νέων ρυθμίσεων είναι ότι οι συμμετέχοντες πιστωτές, που είναι χρηματοδοτικοί φορείς, καθώς και ο οφειλέτης, οφείλουν να αιτιολογούν την καθ’ οιονδήποτε τρόπο μη συναίνεσή τους σε πρόταση ρύθμισης που προέκυψε από το υπολογιστικό εργαλείο της πλατφόρμας.

Από την οριστική υποβολή της αίτησης στην πλατφόρμα της εξωδικαστικής ρύθμισης και μέχρι την με οποιονδήποτε τρόπο περάτωση της διαδικασίας, αναστέλλονται η λήψη αναγκαστικών μέτρων και η συνέχιση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί απαιτήσεων, κινητών και ακινήτων κατά του οφειλέτη, καθώς και η ποινική δίωξη αναφορικά με τις οφειλές των οποίων ζητείται η ρύθμιση.

Με την επίτευξη σύμβασης αναδιάρθρωσης δεν επιτρέπεται σε καταλαμβανόμενο πιστωτή, η επίσπευση αναγκαστικής εκτέλεσης και αναστέλλονται αυτοδικαίως τα μέτρα, εκκρεμή ή μη, ατομικής και συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη για την ικανοποίηση απαιτήσεως που ρυθμίσθηκε με τη σύμβαση αναδιάρθρωσης για όλη τη διάρκειά της και υπό τον όρο τήρησής της.

Αν κατά τον χρόνο επίτευξης της σύμβασης αναδιάρθρωσης, σύμφωνα με το παρόν, εκκρεμεί εναντίον του οφειλέτη διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης για απαίτηση που ρυθμίστηκε, επισπευδόμενη από καταλαμβανόμενο πιστωτή, αυτή αναστέλλεται.

Η αίτηση για την εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών υποβάλλεται από τον οφειλέτη ηλεκτρονικά στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.) με τη χρήση της Ηλεκτρονικής Πλατφόρμας Εξωδικαστικής Ρύθμισης Οφειλών.

 1. Η αίτηση οφειλέτη για εξωδικαστική ρύθμιση των οφειλών του περιέχει υποχρεωτικά τα εξής:

 α. πλήρη στοιχεία του οφειλέτη (ονοματεπώνυμο/ επωνυμία, διεύθυνση, Α.Φ.Μ., ΚΑΔ, εφόσον ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα ή είναι νομικό πρόσωπο, τηλέφωνο, ηλεκτρονική διεύθυνση), αναφορά στον κύκλο εργασιών του ή το εισόδημά του κατά το τελευταίο οικονομικό έτος πριν από την υποβολή της αίτησης και στις συνολικές υποχρεώσεις του έναντι των πιστωτών του, περιγραφή της δραστηριότητάς του, της οικονομικής του κατάστασης, των λόγων της οικονομικής του αδυναμίας και των προοπτικών της επιχείρησής του,

β. κατάλογο όλων των προσώπων και φορέων που έχουν απαιτήσεις κατά του οφειλέτη (π.χ. προμηθευτών ή εργαζόμενων) με πλήρη στοιχεία (επωνυμία, διεύθυνση, Α.Φ.Μ., και, εφόσον υπάρχουν, τηλέφωνο και ηλεκτρονική διεύθυνση), των οφειλομένων ποσών ανά πιστωτή και της ημερομηνίας, αναφορικά με την οποία προσδιορίζεται το ύψος της κάθε οφειλής,

γ. κατάλογο των κινητών και ακινήτων περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη στην Ελλάδα και την αλλοδαπή, με αναφορά στην εκτιμώμενη εμπορική αξία των κινητών περιουσιακών στοιχείων, έτσι ώστε να μπορεί να προσδιορισθεί η αξία ρευστοποίησης της περιουσίας του. Η αξία των ακινήτων περιουσιακών στοιχείων προσδιορίζεται βάσει του άρθρου 11,

δ. πλήρη περιγραφή των βαρών και λοιπών εξασφαλίσεων (είδος βάρους ή εξασφάλισης, πιστωτής, ασφαλιζόμενο ποσό, σειρά, δημόσιο βιβλίο) που είναι εγγεγραμμένα επί των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη,

ε. δήλωση για κάθε μεταβίβαση ή επιβάρυνση περιουσιακού στοιχείου του οφειλέτη που έγινε εντός των τελευταίων πέντε (5) ετών πριν από την υποβολή της αίτησης.

Όπως φαίνεται, τα στοιχεία που πρέπει να δηλωθούν είναι πολλά και λεπτομερειακά και τα δικαιολογητικά και πιστοποιητικά που πρέπει να συνυποβληθούν είναι και αυτά πάρα πολλά. Για αυτόν τον λόγο καλό είναι να απευθύνεστε σε δικηγορικό γραφείο και όχι σε άλλους επαγγελματίες για την αίτηση ώστε να αποφεύγονται λάθη.

Οι νέες βελτιώσεις στον εξωδικαστικό μηχανισμό

Οι νέες ρυθμίσεις αίρουν ορισμένες δυσλειτουργίες του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών και δίνουν μία δεύτερη ευκαιρία στους χιλιάδες οφειλέτες που δεν έχουν ακόμα ρυθμίσει τα δάνειά τους και τις λοιπές οφειλές τους.

Μέχρι σήμερα έχουν ρυθμιστεί οφειλές περίπου 1,1 δισ. ευρώ και το υπουργείο ευελπιστεί ότι μέσα στους επόμενους πέντε μήνες θα ρυθμιστούν οφειλές περίπου 1,6-2 δισ. ευρώ.

Οι δικηγόροι μας παρουσιάζουν τις νέες ρυθμίσεις:

1/ Πλέον οι τράπεζες και τα funds ( αλλά και οι οφειλέτες ) υποχρεούνται να αιτιολογήσουν την μη συναίνεσή τους στην πρόταση ρύθμισης που παράγει ο αλγόριθμος και η αιτιολογία αναρτάται δημόσια στην πλατφόρμα.

Ελπίζουμε ότι η δημοσιοποίηση της αιτίας απόρριψης της ρύθμισης θα βοηθήσει την αποτελεσματικότητα του θεσμού, αυξάνοντας τα ποσοστά εγκρισιμότητας.

Αντίστοιχη υποχρέωση δημοσιοποίησης του λόγου για τον οποίο απορρίπτουν τη ρύθμιση καθιερώνεται πλέον και για τους οφειλέτες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της πλατφόρμας, από τα 2,7 δισ. ευρώ των οφειλών για τα οποία έχει προταθεί ρύθμιση, έχει γίνει αποδεκτό από τους οφειλέτες το 56%, δηλαδή 1,5 δισ. ευρώ.

Σε αυτή την περίπτωση η συνδρομή δικηγόρου κρίνεται απαραίτητη επειδή στο μέλλον μπορεί να αποτελεί την βάση δικαστικής αμφισβήτησης του χρέους και της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης.

2/ Επιτρέπεται πλέον η ένταξη οφειλετών που έχουν μία μόνον οφειλή σε έναν πιστωτή. Καταργείται λοιπόν αυτό που ίσχυε μέχρι σήμερα και δεν επιτρεπόταν σε κάποιον οφειλέτη να υποβάλει αίτηση στον εξωδικαστικό μηχανισμό όταν το 90% των συνολικών χρεών του αφορά έναν μόνο χρηματοδοτικό φορέα.

3/ Επιτρέπεται πλέον η ένταξη στον εξωδικαστικό μηχανισμό και νομικών προσώπων που δεν επιδιώκουν οικονομικό σκοπό αλλά έχουν οικονομική δραστηριότητα, όπως ιδρύματα, φιλανθρωπικές οργανώσεις κ.ά.

4/ Επιτρέπεται η ένταξη των οφειλών υπέρ τρίτων που εισπράττονται από τη φορολογική διοίκηση, όπως οι οφειλές προς δήμους που βεβαιώνονται και εισπράττονται μέσω ΑΑΔΕ.

5/ Επιτρέπεται η διατήρηση ενήμερης ή ήδη ρυθμισμένης και ενήμερης οφειλής στην πρόταση ρύθμισης υπό προϋποθέσεις. Μέχρι σήμερα, για να ενταχθεί κάποιος στον εξωδικαστικό μηχανισμό έπρεπε να ρυθμίσει το σύνολο των οφειλών του. Ετσι, εάν είχε ήδη ένα ρυθμισμένο δάνειο, π.χ., στεγαστικό σε μια τράπεζα και άλλα δύο καταναλωτικά σε άλλες τράπεζες ή εταιρείες διαχείρισης, δεν μπορούσε να τα ρυθμίσει, καθώς η τράπεζα προφανώς δεν συναινούσε στην επαναρρύθμιση του στεγαστικού όταν αυτό εξυπηρετείτο κανονικά. Πλέον ο οφειλέτης θα μπορεί να ρυθμίσει τις υπόλοιπες οφειλές του μέσω του εξωδικαστικού υπό την προϋπόθεση ότι η συνολική αύξηση της δόσης που πρέπει να πληρώνει δεν θα υπερβαίνει το 15% αυτής που πλήρωνε έως σήμερα.

6/ Κατάργηση της ποινής προεξόφλησης των οφειλών προς το Δημόσιο και μείωση του επιτοκίου ρύθμισης αυτών των οφειλών από euribor +5% που ίσχυε σε euribor +3%. Υπενθυμίζεται ότι από τον περασμένο Οκτώβριο ισχύουν μειωμένα spreads και για τα δάνεια που ρυθμίζονται από τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης. Συγκεκριμένα, για τα δάνεια με υποθήκη οι ρυθμίσεις γίνονται με euribor +2,50% και για τα δάνεια χωρίς υποθήκη με euribor +3%.

7/ οι οφειλέτες, πλέον μπορούν να υποβάλουν νέα αίτηση στον εξωδικαστικό μηχανισμό χωρίς να χρειάζεται να παρέλθει το χρονικό όριο των 12 μηνών για ρύθμιση οφειλών υπέρ τρίτων (που πλέον μπορούν να υπαχθούν στον εξωδικαστικό). Με τη νέα αίτηση μπορεί να ζητείται να ρυθμισθούν επίσης οφειλές προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία που βεβαιώθηκαν μέχρι την υποβολή της ή που τροποποιήθηκαν για οποιονδήποτε λόγο.

8/ Μεταβατική διάταξη ώστε να μπορούν να υποβάλουν νέα αίτηση στον εξωδικαστικό χωρίς να χρειάζεται να παρέλθει το χρονικό όριο των 12 μηνών για υπαγωγή στη διαδικασία των οφειλετών που δεν είχαν παραιτηθεί έγκαιρα από τον προηγούμενο εξωδικαστικό του ν. 4469/2017 ή είχαν υποβάλει αίτηση για υπαγωγή στη διαδικασία του ν. 4469/2017 και για οποιονδήποτε λόγο δεν έχει επιτευχθεί σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών.9/ Η αύξηση του ορίου της αξίας των κινητών περιουσιακών στοιχείων για τα οποία αρκεί η υπεύθυνη δήλωση περί της αξίας τους, από 10.000 σε 50.000 ευρώ.

Στον μηχανισμό μπορεί να προσφύγει κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο με πτωχευτική ικανότητα.

Με την νέα ρύθμιση μπορεί να υποβάλει αίτηση για εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών και νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου που δεν επιδιώκει οικονομικό σκοπό, αλλά ασκεί οικονομική δραστηριότητα.

Η υποβολή αίτησης για υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών δεν επιτρέπεται εφόσον:

α) το σύνολο των οφειλών σε χρηματοδοτικούς φορείς, στο Δημόσιο και στους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης δεν υπερβαίνει το ποσό των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ,».

β) ο οφειλέτης έχει υποβάλει αίτηση ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου για την επικύρωση συμφωνίας εξυγίανσης ή για την κήρυξή του σε πτώχευση ή για υπαγωγή στη διαδικασία του ν. 3588/2007 (Α΄ 153) ή του ν. 3869/2010 (Α΄ 130) ή του ν. 4605/2019 (Α΄ 52) ή του ν. 4469/2017 (Α΄ 62), εκτός εάν έχει υπάρξει έγκυρη παραίτησή του από τις εν λόγω διαδικασίες, μέχρι την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών,

γ) ο οφειλέτης έχει τεθεί σε λύση ή εκκαθάριση,

δ) έχει εκδοθεί οριστική απόφαση υπαγωγής σε μία από τις αναφερόμενες στην περ. β΄ διαδικασίες ή στη διαδικασία του άρθρου 68 του ν. 4307/2015, ή έχει συζητηθεί ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου η αίτηση υπαγωγής του στις παραπάνω διαδικασίες και εκκρεμεί η έκδοση δικαστικής απόφασης ή δεν έχουν παρέλθει δεκαπέντε (15) τουλάχιστον μήνες από την απόφαση υπαγωγής ή δεν έχουν παρέλθει τουλάχιστον δώδεκα (12) μήνες από την με οποιοδήποτε τρόπο ολοκλήρωση προηγούμενης διαδικασίας στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών.

ε) οιοδήποτε φυσικό πρόσωπο, καθώς και κάθε πρόσωπο εντεταλμένο στη διαχείριση νομικού προσώπου από τον νόμο ή από ιδιωτική βούληση ή με δικαστική απόφαση, και ιδίως αυτό που φέρει την ιδιότητα του προέδρου ή του διευθύνοντος συμβούλου ή του διαχειριστή ή του εταίρου, έχει καταδικαστεί με αμετάκλητη απόφαση για ένα από τα ακόλουθα αδικήματα:

 i) φοροδιαφυγή,

 ii) νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, υπεξαίρεση, εκβίαση, πλαστογραφία, δωροδοκία, δωροληψία, λαθρεμπορία, καταδολίευση δανειστών, χρεοκοπία, ή απάτη, σε βαθμό κακουργήματος. Στην περίπτωση της απάτης, αν ο παθών είναι το Δημόσιο ή Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης, αρκεί η καταδίκη σε βαθμό πλημμελήματος,

 εβ) ειδικά επί νομικών προσώπων, η ποινική καταδίκη των προσώπων της υποπερ. εα΄ πρέπει να αφορά αξιόποινη πράξη που τελέστηκε στο πλαίσιο της δραστηριότητας του νομικού προσώπου που αιτείται την ένταξή του στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών,

 στ) ο οφειλέτης, ο οποίος έχει εξυπηρετούμενες ή ενήμερες οφειλές προς το σύνολο των πιστωτών του, δεν επικαλείται γεγονότα από τα οποία να προκύπτει η επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης σε ποσοστό είκοσι τουλάχιστον τοις εκατό (20%). Η επιδείνωση της παρούσας μπορεί να οφείλεται είτε στη μείωση των εισοδημάτων του είτε στην αύξηση των δαπανών του.

Όταν υπάρχει καθυστέρηση κάποιων μηνιαίων δόσεων του δανείου, συνήθως ο οφειλέτης ενημερώνεται με εξώδικη δήλωση – καταγγελία ότι καταγγέλλεται μέσω αυτής της εξώδικης η σύμβαση δανείου και η οφειλή του καθίσταται ληξιπρόθεσμη και ζητείται η άμεση αποπληρωμή του χρέους.

Αν δεν γίνει εξόφληση τότε η τράπεζα θα επιδιώξει την έκδοση διαταγής πληρωμής και θα επακολουθήσει η αναγκαστική εκτέλεση δηλαδή κατάσχεση του ακινήτου οφειλέτη και πλειστηριασμός του.

Η διαταγή πληρωμής είναι μία δικαστική απόφαση που εκδίδεται γρήγορα, χωρίς να καλείται ο οφειλέτης κατά την συζήτηση της να παραστεί στο δικαστήριο, ούτως ώστε να μπορέσει να εκφέρει τις αντιρρήσεις του επ’ αυτής, εφόσον φυσικά πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 623 ΚΠολΔ, μπορεί να ζητηθεί η έκδοση διαταγής πληρωμής για χρηματικές απαιτήσεις ή απαιτήσεις παροχής χρεογράφων, εφόσον η απαίτηση και το οφειλόμενο ποσό αποδεικνύεται με δημόσιο ή ιδιωτικό έγγραφο, ενώ κατά το άρθρο 624 παρ. 1 ιδίου κώδικα, η έκδοση διαταγής πληρωμής μπορεί να ζητηθεί μόνο αν η απαίτηση δεν εξαρτάται από αίρεση, προθεσμία, όρο ή αντιπαροχή και το ποσό των χρημάτων ή των χρεογράφων που οφείλεται είναι ορισμένο, δηλαδή εκκαθαρισμένο. Εάν η απαίτηση ή το ποσό της δεν αποδεικνύονται εγγράφως, ή αν διαπιστωθεί ότι η συγκεκριμένη χρηματική απαίτηση εξαρτάται από αναβλητική αίρεση και ο δανειστής δεν αποδεικνύει εγγράφως, με το ίδιο το κατ` άρθρο 623 έγγραφο [δημόσιο ή ιδιωτικό που έχει αποδεικτική δύναμη έναντι του καθού], την πλήρωση της αίρεσης, ο δικαστής οφείλει, κατ` άρθρο 628 ΚΠολΔ, να μην εκδώσει διαταγή πληρωμής, εάν δε, παρά την έλλειψη της διαδικαστικής αυτής προϋπόθεσης, εκδοθεί διαταγή πληρωμής, τότε αυτή ακυρώνεται ύστερα από ανακοπή του οφειλέτη κατά τα άρθρα 632 και 633 αυτού.

Με την ανακοπή προβάλλονται λόγοι είτε κατά του κύρους της διαταγής πληρωμής για έλλειψη διαδικαστικής προϋπόθεσης έκδοσής της, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της μη έγγραφης απόδειξης της απαίτησης για την οποία εκδόθηκε ή της μη έγγραφης απόδειξης της πλήρωσης της αίρεσης, είτε κατά της ύπαρξης της απαίτησης

Στην περίπτωση εκδόσεως και επιδόσεως στον οφειλέτη διαταγής πληρωμής, ο νόμος παρέχει στον οφειλέτη τη δυνατότητα άσκησης ανακοπής, προκειμένου η διαταγή πληρωμής να ακυρωθεί και να σταματήσει έτσι οποιαδήποτε πράξη εκτέλεσης, όπως για παράδειγμα κατάσχεση, πλειστηριασμός κλπ.

Με την ανακοπή προβάλλονται λόγοι είτε κατά του κύρους της διαταγής πληρωμής για έλλειψη διαδικαστικής προϋπόθεσης έκδοσής της, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της μη έγγραφης απόδειξης της απαίτησης για την οποία εκδόθηκε ή της μη έγγραφης απόδειξης της πλήρωσης της αίρεσης, είτε κατά της ύπαρξης της απαίτησης.

Οι λόγοι ανακοπής λοιπόν προσδιορίζουν την έλλειψη είτε των διαδικαστικών (τυπικών) είτε των ουσιαστικών προϋποθέσεων που δικαιολογούν την ακύρωση της διαταγής πληρωμής. Iσχυρισμοί που ανάγονται σε επιγενόμενη από την έκδοση της διαταγής πληρωμής απόσβεση της απαίτησης, δεν μπορούν να αποτελέσουν λόγους της ανακοπής αυτής, ούτε να προταθούν με οποιοδήποτε τρόπο στη σχετική δίκη, αφού εξ ορισμού δεν υπήρχαν κατά την έκδοση της διαταγής πληρωμής και αντικειμενικά ήταν αδύνατη η προβολή τους για το λόγο ότι τα περιστατικά που τις στηρίζουν συντελέστηκαν μετά την έκδοση αυτής. Άρα δεν είναι λογικώς δυνατόν να επιδρούν στο έγκυρο της έκδοσής της.

Έτσι, τα επιγενόμενα της έκδοσης της διαταγής πληρωμής περιστατικά, όπως η απόσβεση της απαίτησης εν όλω ή εν μέρει, με καταβολή του χρηματικού ποσού αυτής, μπορούν να προταθούν μόνο μέσω της κατά το άρθρο 933 ΚΠολΔ ανακοπής κατά της εκτέλεσης (ΑΠ 1094/2020, ΑΠ 1371/2018, ΑΠ 1344/2017). Περαιτέρω, από τη διάταξη του άρθρου 559 αριθμ. 14 ΚΠολΔ, κατά την οποία επιτρέπεται αναίρεση, αν το δικαστήριο παρά το νόμο κήρυξε ή δεν κήρυξε ακυρότητα, έκπτωση από δικαίωμα ή απαράδεκτο, προκύπτει, ότι ο προβλεπόμενος με αυτήν αναιρετικός λόγος αναφέρεται μόνο στις δικονομικές ακυρότητες, δηλαδή εκείνες οι οποίες ανάγονται στη διαδικασία και είναι συνέπεια εφαρμογής δικονομικών διατάξεων, και όχι σε ακυρότητες του ουσιαστικού δικαίου, η παράβαση των οποίων ελέγχεται αναιρετικώς με τον από το άρθρο 559 αριθ. 1 προβλεπόμενο λόγο (ΑΠ 99/2020, ΑΠ 1371/2020).

Η προθεσμία άσκησης ανακοπής είναι μόλις δεκαπέντε (15) εργάσιμες ημέρες που ξεκινάει από την επομένη της ημερομηνίας επίδοσής της στον οφειλέτη. Οπότε σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει άμεσα να απευθυνθείτε σε δικηγόρο για να ασκήσει ανακοπή κατά της διαταγής πληρωμής.

Μπορείτε να καλέσετε στην δικηγορική μας εταιρεία και να ζητήσετε ραντεβού με την δικηγόρο κ. Φαίη Παλιεράκη, αρμόδια για αυτές τις υποθέσεις.

Ωστόσο, μέχρι να γίνει το δικαστήριο και να εκδοθεί η απόφαση σχετικά με την ανακοπή, η τράπεζα ή οποιοσδήποτε άλλος έχει εκδώσει εις βάρος του οφειλέτη την διαταγή πληρωμής δύναται να προχωρήσει νομίμως σε μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης εις βάρος του. Αυτό μπορεί να αποκλειστεί με αίτηση αναστολής της εκτέλεσης της διαταγής πληρωμής, που πρέπει κι αυτή να κατατεθεί στο δικαστήριο και να επιδοθεί στον αντίδικο μέσα στην προθεσμία των δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών από την επόμενη ημέρα της επίδοσης της διαταγής πληρωμής στον οφειλέτη.

Μάλιστα, επειδή υπάρχει συνήθως καθυστέρηση στην δικάσιμο της εκδίκασης της αιτήσεως αναστολής και στην έκδοση αποφάσεως επ’ αυτής, καλό θα είναι να γίνεται πάντα και αίτημα προσωρινής διαταγής με την αίτηση αναστολής, προκειμένου να εκδοθεί άμεσα προσωρινή διαταγή, η οποία θα σταματάει σχεδόν ακαριαία τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης που μπορεί να επιφέρει κάποιος που έχει στα χέρια του μία διαταγή πληρωμής.

Σε περίπτωση μη άσκησης ανακοπής εκ μέρους του οφειλέτη, ο έχων τη διαταγή πληρωμής μπορεί να προχωρήσει σε αναγκαστικά μέτρα εκτέλεσης, ξεκινώντας πρώτα από κατάσχεση, πχ. κατάσχεση τραπεζικού λογαριασμού, κατάσχεση ακινήτου, αυτοκινήτου κλπ.

Με τη σωστή ενημέρωση και συνδρομή των έμπειρων δικηγόρων του δικηγορικού μας γραφείου, η διαταγή πληρωμής μπορεί εφόσον συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις να ακυρωθεί και κατά συνέπεια να σταματήσουν και όλες οι πράξεις εκτέλεσης που θα ακολουθούσαν.

Οι πλειστηριασμοί διενεργούνται πλέον ηλεκτρονικά μέσω των ηλεκτρονικών συστημάτων πλειστηριασμών («ΗΛ.ΣΥ.ΠΛΕΙΣ.», https://www.eauction.gr/) από πιστοποιημένους για το σκοπό αυτό συμβολαιογράφους που εδρεύουν, κατ’ αρχήν, στην περιφέρεια του τόπου που έγινε η κατάσχεση (οι οποίοι αποκαλούνται υπάλληλοι του πλειστηριασμού). Δικαίωμα πρόσβασης στο σύστημα υπό προϋποθέσεις έχουν, εκτός από τους υπαλλήλους του πλειστηριασμού, οι επισκέπτες, οι υποψήφιοι πλειοδότες και οι παρατηρητές (οφειλέτες). Ο πλειστηριασμός ορίζεται υποχρεωτικά σε 7 μήνες από την κατάσχεση και όχι πάντως μετά την παρέλευση 8 μηνών, ενώ σε κάθε περίπτωση η διενέργειά του αποκλείεται μεταξύ 1ης και 31ης Αυγούστου. Η ημέρα διενέργειας του πλειστηριασμού ορίζεται στην κατασχετήρια έκθεση.

Αναστολή πλειστηριασμών για ευάλωτους δανειολήπτες

Έχει ήδη ενεργοποιηθεί το ενδιάμεσο πρόγραμμα προστασίας των ευάλωτων δανειοληπτών, η πρώτη κατοικία των οποίων οδεύει προς πλειστηριασμό, μέχρι να ιδρυθεί και να λειτουργήσει ο Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, που αποτελεί το τελευταίο και σημαντικότερο προς υλοποίηση κεφάλαιο του Νέου Πτωχευτικού Κώδικα.

Το ενδιάμεσο πρόγραμμα, που αφορά ευάλωτους δανειολήπτες οι οποίοι έχουν λάβει τη σχετική βεβαίωση/πιστοποίηση «ευαλωτότητας» από τη σχετική ηλεκτρονική πλατφόρμα κατόπιν αίτησής τους και εφόσον πληρούν τα κριτήρια του νόμου (άρθρα 13 επ. Ν. 4916/2022), συνοπτικά προβλέπει:

● Παροχή κρατικής επιδότησης για την πληρωμή της δόσης του στεγαστικού δανείου των ευάλωτων οφειλετών από 70 έως 210 ευρώ μηνιαίως για 15 μήνες.

● Αναστολή όλων των διαδικασιών αναγκαστικού πλειστηριασμού επί της πρώτης κατοικίας του ευάλωτου οφειλέτη, για όσο χρόνο ο οφειλέτης έχει υπαχθεί στο πρόγραμμα και επωφελείται της επιδότησης.

Το ενδιάμεσο πρόγραμμα υλοποιείται μέσω ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας που έχει αναπτυχθεί από την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ). Η πλατφόρμα έχει εκκινήσει τη λειτουργία της ήδη από τις 13/9/2022.

Ανακοπή κατά του πλειστηριασμού

Αν ο οφειλέτης αμέλησε και δεν προέβη εντός των προθεσμιών που προβλέπει ο νόμος σε δικαστικές ενέργειες για να ακυρώσει τη διαδικασία διενέργειας του πλειστηριασμού και ο πλειστηριασμός τελικά έλαβε χώρα με επιτυχία, το μόνο που μπορεί να κάνει πλέον ο οφειλέτης είναι ανακοπή κατά του πλειστηριασμού.

Η ανακοπή αυτή αποτελεί την τελευταία κίνηση του οφειλέτη, την ύστατή του προσπάθεια για τη διάσωση της ακίνητης περιουσίας του. Η προθεσμία άσκησης της εν λόγω ανακοπής είναι 60 ημέρες από την ημέρα που ο υπερθεματιστής θα μεταγράψει την περίληψη της κατακυρωτικής έκθεσης που θα του δώσει ο συμβολαιογράφος στο αρμόδιο υποθηκοφυλακείο (ή γραφείο κτηματογράφησης). Η περίληψη αυτή δίδεται συνήθως μετά από μερικές βδομάδες

από τη διενέργεια του πλειστηριασμού και προϋπόθεση παράδοσής της είναι η εξόφληση του πλειστηριάσματος από τον υπερθεματιστή (βλ. άρθρο 1005 ΚΠολΔ).

Για το παραδεκτό της ανακοπής, θα πρέπει αυτή να εγγραφεί στα βιβλία διεκδικήσεων του αρμόδιου υποθηκοφυλακείου ή στο οικείο κτηματολογικό φύλλο (βλ. ΚΠολΔ 1010).

Η εγγραφή αυτή φυσικά έχει συνέπειες και ως προς την εμπορευσιμότητα του ακινήτου, διότι εφόσον ο υπερθεματιστής θελήσει να προχωρήσει σε περαιτέρω πώληση αυτού δυσχερώς θα ενδιαφερθεί ένας τρίτος να αγοράσει ένα ακίνητο του οποίου η κυριότητα αμφισβητείται δικαστικώς.

Αν η ανακοπή γίνει δεκτή τελεσίδικα, τότε ο πλειστηριασμός ακυρώνεται, η κυριότητα επανέρχεται στον οφειλέτη και ο τρίτος υπερθεματιστής έχει τις 3 κάτωθι εναλλακτικές: α/ να στραφεί κατά των δανειστών (συνήθως τράπεζες) για να του επιστραφεί το ποσό που εισέπραξαν από το πλειστηρίασμα, β/ να επισπεύσει ο ίδιος εκ νέου πλειστηριασμό του ακινήτου για να εισπράξει το ποσό που κατέβαλε και το οποίο θα λάβει πρώτος από όλους τους τυχόν δανειστές, γ/ να αναγγελθεί σε πλειστηριασμό που θα επισπεύσει τρίτος δανειστής και να ικανοποιηθεί, επίσης, προνομιακά από το πλειστηρίασμα. Και οι 3 εναλλακτικές, ωστόσο, προϋποθέτουν συνήθως δικαστική αντιδικία.