Ποιες οφειλές μπορώ να εντάξω στην εξωδικαστική ρύθμιση;
Περιλαμβάνονται πρώτα απ’ όλα χρηματικές οφειλές οι οποίες προέρχονται από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας του οφειλέτη ή ακόμη κι αν προέρχονται από άλλη αιτία με την προϋπόθεση όμως ότι η ρύθμιση των εν λόγω οφειλών κρίνεται από τους συμμετέχοντες στην διαδικασία απαραίτητη προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του οφειλέτη.
Ποιες επιχειρήσεις μπορούν να ενταχθούν στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης των δανείων τους;
Μπορούν τόσο οι μεγάλες επιχειρήσεις, δηλαδή αυτές που κατά την τελευταία χρήση, πριν από την υποβολή της αίτησης ρύθμισης, είχαν κύκλο εργασιών μεγαλύτερο από 2.500.000 ευρώ ή έχουν κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης συνολικές υποχρεώσεις -είτε αυτές είναι ληξιπρόθεσμες είτε όχι- μεγαλύτερες των 2.000.000 ευρώ.
Μπορούν όμως και οι μικρές επιχειρήσεις, δηλαδή αυτές που έχουν μικρότερο κύκλο εργασιών από αυτόν που αναφέραμε παραπάνω και οι ελεύθεροι επαγγελματίες με μερικές εξαιρέσεις.
Γιατί να προσπαθήσω να ρυθμίσω εξωδικαστικά τις χρηματικές μου οφειλές;
Επειδή με αυτόν τον τρόπο μπορεί να πετύχετε κούρεμα χρέους και προστίμων και πληρωμή σε 120 δόσεις. Ίσως είναι η τελευταία ευκαιρία για να σώσετε την επιχείρησή σας.
Μπορώ να ρυθμίσω οφειλές μου και προς το Ελληνικό Δημόσιο;
Ναι, σύμφωνα με το άρθρο 1 εδάφιο ε΄ του Ν. 4469/2017 περιλαμβάνονται και οφειλές προς το Ελληνικό Δημόσιο.
Μπορώ να ρυθμίσω και οφειλές μου προς τα ασφαλιστικά μου ταμεία, ΕΦΚΑ, πρώην ΙΚΑ κλπ;
Ναι, σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. ε΄ του Ν. 4469/2017 μπορούν να ενταχθούν και οφειλές κοινωνικής ασφάλισης.
Ποιες οφειλές προς το Δημόσιο περιλαμβάνονται;
Περιλαμβάνονται όλες οι οφειλές προς το Δημόσιο που είναι ήδη βεβαιωμένες σύμφωνα με τον Κώδικα είσπραξης δημοσίων εσόδων (ΚΕΔΕ) ή τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας ή τον Εθνικό Τελωνειακό Κώδικα μέχρι και την 31/12/2016 μαζί με τις προσαυξήσεις ή τόκους που έχουν μπει μέχρι τον χρόνο υποβολής της αίτησης ρύθμισης.
Ποιες οφειλές υπέρ τρίτων μπορούν να περιληφθούν στην ρύθμιση;
Περιλαμβάνονται οι βεβαιωμένες οφειλές υπέρ τρίτων πιστωτών οι οποίες βεβαιώνονται και εισπράττονται από την φορολογική Διοίκηση σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΕΔΕ μαζί με τις προσαυξήσεις ή τόκους εκπρόθεσμης καταβολής που έχουν εφαρμοστεί μέχρι τον χρόνο υποβολής της αίτησης ρύθμισης. Το ίδιο ισχύει και για τις οφειλές προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης.
Ποιοι μπορούν να επωφεληθούν από την διαδικασία ρύθμισης των οφειλών τους;
Στη ρύθμιση μπορεί να ενταχθεί κάθε φυσικό πρόσωπο εφόσον όμως έχει πτωχευτική ικανότητα, άρα εξαιρούνται οι δικηγόροι και ορισμένες άλλες κατηγορίες που δεν θεωρούνται έμποροι και δεν έχουν πτωχευτική ικανότητα, καθώς και κάθε νομικό πρόσωπο το οποίο αποκτά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και έχει φορολογική κατοικία στην Ελλάδα.
Μπορεί να ενταχθεί στη διαδικασία κάποιος οφειλέτης ανεξαρτήτως του ύψους των οφειλών τους;
Προϋπόθεση είναι οι συνολικές προς ρύθμιση οφειλές του να ξεπερνούν το ποσό των 20.000 ευρώ και φυσικά να πληροί τα λοιπά κριτήρια που θέτει ο νόμος.
Μπορούν όλοι οι οφειλέτες να λάβουν μέρος σε αυτή τη ρύθμιση ανεξαρτήτως του αν είναι ζημιογόνοι ή κερδοφόροι;
Ο σκοπός του νόμου είναι να βοηθήσει επιχειρήσεις και επιχειρηματίες οι οποίοι μπορούν να επιβιώσουν. Ως εκ τούτου, ο νόμος θέτει ορισμένα κριτήρια επιλεξιμότητας προκειμένου κάποιος να μπορεί να υπαχθεί στην εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών του νόμου.
Συγκεκριμένα στην περίπτωση που ο οφειλέτης τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα μπορεί να υπαχθεί εφόσον έχει θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης ρύθμισης.
Στην περίπτωση που ο οφειλέτης τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα, τότε θα πρέπει σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης ρύθμισης να πληροί μία από τις παρακάτω προϋποθέσεις:
α/ να έχει θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων ή αποσβέσεων ή
β/ να έχει θετική καθαρή θέση (equity)
Μέχρι πότε ισχύει ο νόμος;
Κάθε οφειλέτης μπορεί να υποβάλει αίτηση για την υπαγωγή του στην διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών έως την 31/12/2018.
Οι ομόρρυθμοι εταίροι μιας εταιρείας οφείλουν να υποβάλλουν κι αυτοί αίτηση;
Ναι, η αίτηση ρύθμισης δεν εξετάζεται αν δεν συνυποβληθεί και από τους συνοφειλέτες που έχουν κατά την ημερομηνία υποβολής της την ιδιότητα του ομόρρυθμου εταίρου ή ευθύνονται από άλλη αιτία σε ολόκληρο και αλληλέγγυα για το σύνολο των οφειλών του οφειλέτη.
Μπορεί τη διαδικασία ρύθμισης να την ξεκινήσει κάποιος άλλος εκτός από τον οφειλέτη; (π.χ. το Δημόσιο;)
Ναι, ο νόμος προβλέπει ότι το Δημόσιο, οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης ή άλλο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, περιλαμβανομένων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης μπορούν ως πιστωτές να κινήσουν την διαδικασία για την εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών, κοινοποιώντας στον οφειλέτη έγγραφη δήλωση με την οποία τον καλούν να υπαχθεί στη διαδικασία του παρόντος νόμου, υποβάλλοντας τη σχετική αίτηση εντός 2 μηνών.
Τι γίνεται μετά την κατάθεση της αίτησης;
Μετά την κατάθεση της αίτησης ο φάκελος ανατίθεται σε έναν συντονιστή, ο οποίος υποχρεούται να ελέγξει την πληρότητα της αίτησης και των συνοδευτικών εγγράφων και, αν ο φάκελος δεν είναι πλήρης, θα καλέσει τον οφειλέτη να καταθέσει εντός 5 εργασίμων ημερών τα έγγραφα που λείπουν. Αν ο οφειλέτης δεν συμπληρώσει εμπρόθεσμα τον φάκελο η διαδικασία θεωρείται ως άκαρπη και η αίτηση απορρίπτεται. Σε περίπτωση που η αίτηση και ο φάκελος είναι πλήρεις, ο συντονιστής πιστοποιεί την πληρότητα της αίτησης και την αποστέλλει αυθημερόν στην ειδική γραμματεία διαχείρισης ιδιωτικού χρέους.
Μόλις ο συντονιστής διαπιστώσει ότι ο φάκελος είναι πλήρης κοινοποιεί απόσπασμα της αίτησης σε όλους τους πιστωτές που αναφέρονται σε αυτήν και αρχίζει η διαδικασία διαπραγμάτευσης. Η συμβολή ενός έμπειρου δικηγόρου σε αυτή τη διαδικασία είναι εξαιρετικά σημαντική. Αν η Τράπεζα ή ο οποιοσδήποτε πιστωτής δει ότι ο οφειλέτης δεν εκπροσωπείται από δικηγόρο ή εκπροσωπείται απλώς από κάποιον σύμβουλο, γνωρίζει ότι μπορεί να τον πιέσει περισσότερο, ακόμη ίσως και με μη νόμιμους τρόπους και καταλαβαίνει ότι ο οφειλέτης δεν είναι έτοιμος να αναλάβει νομικές και δικαστικές ενέργειες αν αποτύχει η διαπραγμάτευση. Ως εκ τούτου, κρίνεται απολύτως απαραίτητη η εκπροσώπηση του οφειλέτη από ειδικευμένο δικηγόρο. Σε αυτή τη διαδικασία κάθε πιστωτής έχει δικαίωμα να συντάξει αντιπρόταση στην οποία θα αναφέρει το αν θεωρεί την επιχείρηση του οφειλέτη βιώσιμη την αξία ρευστοποίησης των περιουσιακών του στοιχείων και την πρότασή του για τα ποσά που πρέπει να καταβάλλει ο οφειλέτης και οι συνοφειλέτες του για την αποπληρωμή των οφειλών τους καθώς και το συνολικό ποσό που πρέπει να πληρωθεί σε κάθε πιστωτή με την σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών. Εντός 15 ημερών ο οφειλέτης αλλά και οι λοιποί πιστωτές έχουν δικαίωμα να κάνουν τις αντιπροτάσεις τους. Σε περίπτωση που ο οφειλέτης εγκρίνει μία ή περισσότερες από τις προτάσεις ή αντιπροτάσεις, αυτές τίθενται ταυτόχρονα σε ψηφοφορία από τους συμμετέχοντες πιστωτές.
Χρειάζομαι δικηγόρο για την διαδικασία ρύθμισης οφειλών;
Η απάντηση είναι ανενδοίαστα ναι. Η όλη διαδικασία προσομοιάζει με την διαδικασία ενώπιον δικαστηρίου με προτάσεις, αντιπροτάσεις, ενστάσεις και ψηφοφορίες για την εξαγωγή απόφασης. Είναι βέβαιο ότι ένας έμπειρος δικηγόρος είναι ο πιο κατάλληλος σύμβουλος για να διαχειριστεί την υπόθεσή σας. Δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπίσει ένας οφειλέτης το επιτελείο της κάθε τράπεζας χωρίς την συμμετοχή ενός έμπειρου δικηγόρου.
Η εκπροσώπηση του οφειλέτη ή κάθε συμμετέχοντος πιστωτή από δικηγόρο είναι σύμφωνα με το νόμο προαιρετική.
Θα θεωρούσαμε όμως αφέλεια το να παρασταθεί σε αυτή τη διαδικασία κάποιος μη εκπροσωπούμενος από δικηγόρο.
Τι μπορεί να περιμένει κανείς από μια σύμβαση αναδιάρθρωσης των οφειλών του;
Μία τέτοια συμφωνία διαμορφώνεται κατ’ αρχήν ελεύθερα όμως υπάρχουν ορισμένοι κανόνες οι οποίοι δεν μπορούν να παρακαμφθούν. Συγκεκριμένα:
α/ οι ρυθμίσεις της σύμβασης δεν επιτρέπεται να φέρουν οποιοδήποτε πιστωτή σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτή στην οποία αυτός θα βρισκόταν σε περίπτωση ρευστοποίησης των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη στο πλαίσιο της αναγκαστικής εκτέλεσης.
β/ οι πιστωτές θα πρέπει να λάβουν ποσά ή άλλα τυχόν ανταλλάγματα τουλάχιστον ισάξια με το ποσό που θα λάμβαναν στην περίπτωση ρευστοποίησης των περιουσιακών στοιχείων των συνοφειλετών στο πλαίσιο της αναγκαστικής εκτέλεσης.
Ποσά που τυχόν απομένουν προς διανομή μετά την κατά προτεραιότητα διανομή ποσών στους πιστωτές που έχουν κάποιο προνόμιο διανέμονται σε όλους τους πιστωτές συμμέτρως, κατά το μέρος των απαιτήσεών τους που απομένει ανεξόφλητο.
Τι γίνεται με τα πρόστιμα που έχει υποβάλλει το Δημόσιο και οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης;
Ο νόμος προβλέπει μια ιδιαίτερα ευνοϊκή ρύθμιση εφόσον ποσοστό 95% των απαιτήσεων του δημοσίου από πρόστιμα που έχουν επιβληθεί από τη φορολογική Διοίκηση και ποσοστό 85% των απαιτήσεων του Δημοσίου και των φορέων κοινωνικής ασφάλισης από προσαυξήσεις ή τόκους εκπρόθεσμης καταβολής αφαιρείται για τον υπολογισμό των ποσών και των τυχόν άλλων ανταλλαγμάτων διανομής μεταξύ των πιστωτών. Σε περίπτωση όμως που ο οφειλέτης είναι ικανός να αποπληρώσει και αυτά, τότε αυτά δεν αφαιρούνται, δηλαδή, εφόσον αποπληρωθούν πλήρως οι λοιπές απαιτήσεις των πιστωτών, πρέπει να πληρωθούν και αυτά. Στην πράξη αυτό θα είναι μάλλον σπάνιο, εφόσον προφανώς η περιουσία του οφειλέτη δεν θα επαρκεί για την ικανοποίηση όλων, οπότε θα «κουρευτούν» κατά τα παραπάνω τα πρόστιμα και οι προσαυξήσεις του Δημοσίου και των φορέων κοινωνικής ασφάλισης.
Ποιος κάνει την αξιολόγηση βιωσιμότητας του οφειλέτη;
Σε περίπτωση που πρόκειται για μεγάλη επιχείρηση σύμφωνα με αυτά που είπαμε παραπάνω, διορίζεται υποχρεωτικά εμπειρογνώμων που εκπονεί σχέδιο αναδιάρθρωσης οφειλών. Σε περίπτωση όμως που πρόκειται για μικρή επιχείρηση ο διορισμός εμπειρογνώμονα γίνεται μόνον εφόσον υποβάλλεται σχετικό αίτημα από τους πιστωτές, οι οποίοι είναι δικαιούχοι τουλάχιστον του 1/3 του συνόλου των απαιτήσεων που συμμετέχουν στην διαδικασία. Παρ’ ότι δεν έχουμε δει ακόμη να εφαρμόζεται στην πράξη η σχετική διαδικασία, αναμένεται ότι οι Τράπεζες δεν θα θελήσουν διορισμό τέτοιου εμπειρογνώμονα εφόσον έχουν το δικό τους επιτελείο που μπορεί να το κάνει από την πλευρά τους.
Πώς επικυρώνεται η συμφωνία αναδιάρθρωσης;
Η συμφωνία επικυρώνεται από το Πολυμελές Πρωτοδικείο μετά από αίτηση του οφειλέτη ή του πιστωτή για την επικύρωση της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών.
Τι γίνεται εν τω μεταξύ για τις οφειλές και τις νομικές διαδικασίες που μπορεί να έχουν ξεκινήσει κατά του οφειλέτη;
Από την κατάθεση της αίτησης για την επικύρωση της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών στο δικαστήριο και έως την έκδοση απόφασης από το δικαστήριο η οποία είτε θα επικυρώνει είτε όχι τη συμφωνία αναδιάρθρωσης, αναστέλλονται αυτοδικαίως μέτρα εκκρεμή ή μη ατομικής ή συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη για την ικανοποίηση απαιτήσεων που ρυθμίζονται από τη σύμβαση. Ως εκ τούτου, ο οφειλέτης παίρνει μια ανάσα και μπορεί να συνεχίσει τη λειτουργία του μέχρι τότε.
Τι γίνεται με τις οφειλές μου σε πιστωτές οι οποίοι δεν συμμετείχαν στην ρύθμιση;
Σύμφωνα με το νόμο, η απόφαση για την επικύρωση καταλαμβάνει το σύνολο των απαιτήσεων του οφειλέτη που ρυθμίζονται στη σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών και δεσμεύει τον οφειλέτη και το σύνολο των πιστωτών ανεξαρτήτως του αν συμμετείχαν στη διαπραγμάτευση και τη σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι από την ημερομηνία που ο συντονιστής θα κρίνει τον φάκελο της υπόθεσης πλήρη και θα στείλει την πρόσκληση στους πιστωτές για την έναρξη της διαδικασίας και για ένα χρονικό διάστημα 70 ημερών αναστέλλονται αυτοδικαίως τα μέτρα ατομικής και συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη για την ικανοποίηση των απαιτήσεων των οποίων ζητείται η εξωδικαστική ρύθμισης, καθώς και η λήψη οποιουδήποτε ασφαλιστικού μέτρου κατ’ αυτού.
Ο οφειλέτης μπορεί να ζητήσει από το Δικαστήριο κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων παράταση αυτής της αναστολής για χρονικό διάστημα έως 4 επιπλέον μηνών, εφόσον συναινεί και η απόλυτη πλειοψηφία των πιστωτών που συμμετέχουν στην διαδικασία.
Τι προβλέπεται για τις οφειλές στο Δημόσιο και στους φορείς κοινωνικής ασφάλισης;
Η αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο μπορεί να γίνει μέχρι 120 δόσεις. Η τμηματική αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο δεν μπορεί να υπερβαίνει χρονικά διαστήματα ενός μηνός. Η μηνιαία δόση δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 50 ευρώ, δεν μπορεί να δοθεί περίοδος χάριτος για την αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο.